EMOTIE versus RATIO: Het nemen van beslissingen heroverwegen
Samenvatting: Onderzoekers bestrijden het idee dat rationeel denken de enige weg is naar goede besluitvorming. De onderzoekers benadrukken de beperkte rol van rationaliteit in onze keuzes en benadrukken de diepgaande invloed van emoties, zoals werd aangetoond in zijn onderzoek naar wijnproeverijen waar de waargenomen waarde het plezier beïnvloedde. Deze openbaring stelt niet alleen onze afhankelijkheid van logica ter discussie, maar onderstreept ook het belang van emotionele betrokkenheid bij het nemen van betrouwbare beslissingen. Ze pleiten voor een evenwichtige benadering, waarbij instinct en intuïtie worden geïntegreerd in onze besluitvormingsprocessen.
Belangrijke feiten:
- De rol van emotie: Ondanks de maatschappelijke nadruk op rationaliteit, hebben emoties een significante invloed op de besluitvorming, een feit dat wordt ondersteund door Shiv’s onderzoek waaruit blijkt dat slechts 5 tot 10% van de beslissingen rationeel worden genomen.
- Inzichten uit de wijnstudie: Shiv’s onderzoek toonde aan dat deelnemers meer plezier beleefden aan wijn waarvan ze dachten dat die duurder was, wat illustreert hoe verwachtingen en emoties onze perceptie van waarde kunnen beïnvloeden.
- Vertrouwen in beslissingen: Emoties zijn cruciaal voor het vertrouwen dat nodig is om beslissingen te nemen, wat suggereert dat een goed gevoel over een beslissing net zo belangrijk is als dat de beslissing logisch is.
Bron: Stanford
Rationeel, analytisch denken wordt vaak gezien als de gouden standaard bij het nemen van beslissingen.
Maar volgens professor Baba Shiv is een koel, nuchter intellect niet het enige dat telt. “Is een goede beslissing gebaseerd op rede?” vraagt hij. “Of is het gebaseerd op emotie?”
Shiv is professor marketing aan de Stanford Graduate School of Business van de Sanwa Bank Limited. Gedurende zijn hele carrière heeft hij onderzocht hoe hersenstructuren gerelateerd aan emotie en motivatie de keuzes die we maken beïnvloeden.
Bij het onderzoeken van de complexe neurologie die mensen ertoe brengt om de ene handelwijze boven de andere te verkiezen, heeft hij inzichten ontdekt die onze gangbare ideeën over rede en rationaliteit in twijfel trekken. Shiv onderzoekt hoe we onze emoties en instincten kunnen gebruiken om zinvolle beslissingen te nemen in plaats van alleen op onze rationele hersenen te vertrouwen.
Is rationeel altijd juist?
Het Westerse denken na de Verlichting is doordrenkt met de aanname dat rationaliteit de kern vormt van goed functionerende individuen en, in het verlengde daarvan, goed functionerende samenlevingen.
“Dit zit van jongs af aan in ons brein ingebakken”, zegt Shiv. “Als je belangrijke beslissingen neemt, wees dan zo rationeel mogelijk.”
Het is een idee dat Shiv volgt van Aristoteles via Descartes tot nu, maar één dat “vergeet dat we geëvolueerd zijn met emotie. Als emotie irrelevant zou zijn, zouden we heel anders geëvolueerd zijn.”
Volgens Shiv is het rationele brein slechts verantwoordelijk voor ongeveer 5 tot 10% van onze besluitvorming. “Emoties… hebben een diepgaande invloed op onze beslissingen en we zijn ons er niet van bewust,” zegt hij.
Shiv toonde dit aan in een onderzoek naar wijndrinkers en de neurale processen die worden gebruikt om verschillende jaargangen van elkaar te onderscheiden. De proefpersonen werd verteld dat ze vijf verschillende cabernet sauvignons zouden proberen, elk geïdentificeerd aan de hand van de prijs.
In werkelijkheid werden er maar drie wijnen gebruikt – twee werden twee keer geschonken en op elke wijn stond een nepprijs variërend van $5 tot $90. Terwijl de deelnemers elke wijn proefden, hield Shiv hun hersenactiviteit bij.
“Wat me intrigeerde was dat mensen zweerden dat hoe duurder de wijn is, hoe beter hij smaakt,” zegt Shiv.
“En de vraag die ik had was: Is dit gewoon een verzinsel van onze verbeelding? Of hebben de hersenen meer plezier als de wijn duurder is?”
Dat is precies wat zijn resultaten vonden: “Het gebied van de hersenen dat codeert voor plezier vertoont een grotere activatie wanneer de hersenen denken dat ze een duurdere wijn proeven dan wanneer ze een goedkopere wijn proeven, ook al proefden de proefpersonen dezelfde wijn.”
De juiste beslissing nemen
Emoties helpen ons niet alleen bij het nemen van beslissingen, maar spelen ook een cruciale rol bij het maken van keuzes. Om verder te gaan met een beslissing hebben we wat Shiv “beslissingsvertrouwen” noemt nodig, de overtuiging dat onze keuze de juiste is.
“Als je uit de beslissing komt met twijfels, is de kans groter dat je te vroeg opgeeft en niet volhardt in de koers die je hebt gekozen,” zegt hij.
“Je moet uit de beslissing komen met een absoluut zelfverzekerd gevoel. Het gaat er niet om de ‘juiste beslissing’ te nemen, maar om de juiste beslissing te nemen.”
Een groot deel van de samenleving, vooral in het bedrijfsleven, hecht veel waarde aan rationeel denken, maar Shiv moedigt ons aan om onze instincten en intuïties te omarmen. Als we betere beslissingen willen nemen, moeten we meer denken als een kunstenaar.
